Η χρήση της υπερηχοτομογραφίας (US) στις παθήσεις του στροφικού πετάλου και της άρθρωσης του ώμου παρουσιάζει σημαντική αύξηση και σε μερικές χώρες έχει αντικαταστήσει την μαγνητική τομογραφία (MRI) [1]. Η υπερηχοτομογραφία του στροφικού πετάλου είναι το ίδιο αξιόπιστη με την μαγνητική τομογραφία [2,3,4] και επιπλέον αποτελεί μία φθηνότερη, χωρίς ακτινοβολία, φιλική προς το χρήστη εξέταση. Επίσης το υπερηχογράφημα ώμου είναι η μόνη εξέταση με δυνατότητα δυναμικής μελέτης σε πραγματικό χρόνο [1,5].

Επιδημιολογικά στοιχεία

Τα προβλήματα στην άρθρωση του ώμου είναι πολύ συχνά και αυξάνουν σε συχνότητα με την πρόοδο της ηλικίας. Αυτό οφείλεται συνήθως στην συνεχή καταπόνηση της άρθρωσης και των τενόντων του στροφικού πετάλου λόγω επαγγέλματος, αθλητισμού ή ακόμα και των καθημερινών δραστηριοτήτων μας{6,7}. Ρήξεις του υπερακανθίου τένοντα έχουν παρατηρηθεί ακόμα και σε ασυπτωματικούς ασθενείς. Συνήθης αιτία της ρήξεως είναι οι χρόνιοι μικροτραυματισμοί{6} και σπανιότερα οξύς τραυματισμός.

Κλινική εικόνα

Η κλινική εικόνα της ρήξεως του στροφικού πετάλου είναι ασαφής και μή ειδική{6}.Περιλαμβάνει αδυναμία εξω στροφής, πόνο κατά την κατάκλιση στο σύστοιχο ώμο, άλγος κατά την ανοδική και καθοδική κίνηση του άνω άκρου. Αυτά τα συμπτώματα περιγράφονταν παλιότερα και εντελώς εσφαλμένα ως περιαρθρίτιδα του ώμου ή συγχέονταν με προβλήματα από τον αυχένα.

Η κλινική αυτή εικόνα μπορει να αφορά ολική ή μερική ρήξη ενός ή περισσότερων τενόντων ή να οφείλεται σε τενοντίτιδα, υπακρωμιακή θυλακίτιδα, κάταγμα του μείζονος βραχιονίου ογκώματος , ή σε frozen shoulder. Η παραμέληση των συμπτωμάτων και η έλλειψη ουσιαστικά διάγνωσης οδηγούν σε εξέλιξη της εκφύλισης του στροφικού πετάλου με επιδείνωση των συμπτωμάτων (αδυναμία κίνησης , αδυναμία κατάκλισης στην τραυματισμένη πλευρά).

Το τελικό αποτέλεσμα είναι η ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου, η οποία όταν γίνει ολική καταλήγει σε εκφύλιση των μυών, καταστροφή της άρθρωσης και μόνιμο περιορισμό της κίνησης.

Η πλήρης ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου αντιμετωπίζεται μόνο χειρουργικά εφόσον γίνει μέσα σε 1-2 μήνες από τη στιγμή της ρήξης.

Η τελική κατάληξη της αθεράπευτης ρήξης του στροφικού πετάλου είναι μόνιμη αναπηρία με αδυναμία χρήσης της άρθρωσης .

Η πρόληψη με έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι πολύ σημαντική, γιατί δίνει τη δυνατότητα να εφαρμοστούν λιγότερο επεμβατικές θεραπείες, με κυριότερη την φυσικοθεραπεία.

Ακτινολογική εικόνα

Η συνήθης ακτινολογική διερεύνηση της άρθρωσης είναι χωρίς παθολογικά ευρήματα στην οξεία ρήξη του στροφικού πετάλου όπως και στις υπόλοιπες προαναφερθείσες παθολογικές καταστάσεις,πλην των καταγμάτων ή των επασβεστώσεων στην ανατομική θέση του στροφικού πετάλου. Στην περίπτωση χρόνιας ρήξης επέρχεται εικόνα οστεοαρθρίτιδας με ενδεχόμενο υπεξάρθρημα ή ελάττωση του βραχιονο-υπακρωμιακού διαστήματος. Σε ειδικές λήψεις όπως η προβολή σε έξω στροφή μπορεί να φανεί στένωση του διαστήματος κεφαλής του βραχιονίου και του ακρωμίου{6}.

Η σωστή διάγνωση της νόσου στηρίζεται στο δυναμικό υπέρηχο ή στη μαγνητική τομογραφία.

Υπερηχοτομογραφία ή μαγνητική τομογραφία;

Η παθολογία του στροφικού πετάλου απεικονίζεται με την ίδια ακρίβεια υπερηχογραφικά όπως και με την MRI{2,3,4,5}.H ακρίβεια διάγνωσης κυμαίνεται στο 94-100% για την μερική και ολική ρήξη του στροφικού πετάλου{2,5}.Η χρήση σύγχρονων μηχανημάτων κατέστησε τη US μέθοδος αποτελεί πρώτη επιλογή στη μελέτη της παθολογίας του στροφικού πετάλου δεδομένης της πολύ υψηλής χωρικής ανάλυσης που είναι της τάξης των 200-400 μm με πάχος τομής 0.5-1 mm{5}.

Οι μέθοδοι μπορεί να είναι διαγνωστικά ισοδύναμες στη διερεύνηση του στροφικού πετάλου όμως η υπερηχοτομογραφία υπερέχει λόγω χαμηλότερου κόστους, ταχύτερης εξυπηρέτησης , υψηλότερης χωρικής ανάλυσης και τη δυνατότητα δυναμικής εξέτασης.

Ο δυναμικός υπέρηχος όταν εκτελείται από έμπειρο εξεταστή μπορεί να απεικονίσει και να εκτιμήσει πλήρως την κατάσταση του στροφικού πετάλου {2,6,7} .

• • Να επιβεβαιώσει ή να αποκλείσει την παρουσία τενοντοπάθειας.
  • Να απεικονίσει και να ταξινομήσει τις ρήξεις σε μερικές ή ολικές, καθοδηγώντας στη σωστή θεραπεία .
  • Να αναγνωρίσει ποιοι τένοντες πάσχουν .
  • Να επιβεβαιώσει ή αποκλείσει την παρουσία θυλακίτιδας .
  • Να αναγνωρίσει βλάβες ή και εξάρθημα του τένοντα του δικέφαλου βραχιόνιου .
  • Να εντοπίσει και να ταξινομήσει εστιακές αλλοιώσεις.
  • Ο υπέρηχος έχει ακόμα το μοναδικό πλεονέκτημα να καθοδηγεί ελάχιστα επεμβατικές θεραπευτικές πράξεις σε πραγματικό χρόνο, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν συμπληρωματικά με τη φυσικοθεραπεία.

Συγκεκριμένα με τη χρήση υπερήχου μπορούν να γίνουν :

• 1. Ένεση κορτιζόνης και τοπικού αναισθητικού σε περιπτώσεις θυλακίτιδας ή τενοσυνοβίτιδας του δικεφάλου.
  2. Έκπλυση επασβεστώσεων (barbotage) σε περιπτώσεις ασβεστοποιού τενοντοπάθειας.
  3. Πυροδότηση επανορθωτικής φλεγμωνόδους αντίδρασης σε περιπτώσεις περιορισμένης έκτασης περιχαρακωμένων ρήξεων αποφεύγωντας ένα άσκοπο χειρουργείο.
  4. Αναρρόφηση υγρού σε περίπτωση συλλογών ή και βιοψίας σε περίπτωση εστιακών αλλοιώσεων.